Pesten of plagen?
Cyberpesten
Soms is het moeilijk om te weten of iemand aan het plagen of aan het pesten is.
Plagen is meestal grappig. Het is niet bedoeld om iemand pijn te doen. Iedereen kan lachen, ook de persoon die geplaagd wordt.
Pesten is gemeen. Het is bedoeld om iemand pijn te doen. De ander voelt zich verdrietig of alleen.
Soms is het niet duidelijk. Dan zitten we in de grijze zone. Wat voor jou grappig is, kan voor iemand anders kwetsend zijn.
Het verschil is niet altijd duidelijk. Wat voor de één grappig is, kan voor de ander kwetsend zijn. Daarom is het belangrijk om naar je eigen gevoelens te luisteren en te respecteren hoe anderen zich voelen.
VIDEO 01
Online pesten gebeurt via internet, zoals op sociale media, in chatgroepen of via berichtenapps. Het kan op verschillende manieren plaatsvinden:
Beledigen: gemeen doen of schelden via berichten.
Belachelijk maken: gênante foto's of video's van iemand delen zonder toestemming.
Uitsluiten: iemand expres niet toevoegen aan een online groep of negeren in chats.
Bedreigen: angstaanjagende berichten sturen om iemand bang te maken.
Nepaccounts aanmaken: doen alsof je iemand anders bent om die persoon te pesten.
Online pesten kan extra pijnlijk zijn omdat het altijd en overal kan gebeuren, zelfs als je thuis bent. Bovendien kunnen veel mensen het zien, en wat eenmaal online staat, is moeilijk te verwijderen.
VIDEO 02
Plagen is (meestal) speels en niet bedoeld om iemand pijn te doen.
Het kan grappig zijn en iedereen kan erom lachen, zelfs de persoon die geplaagd wordt. Het is voldoende om te zeggen dat het niet leuk is, om het te doen stoppen. Er komt geen ruzie van.
Maar wanneer plagen omslaat in pesten, kunnen de gevolgen groot zijn. Het kan zorgen voor jarenlange littekens.
We spreken van pesten als er aan een of meerdere van deze punten voldaan is:
Het gebeurt steeds opnieuw
Pesten is niet één keer, maar keer op keer.
Hetzelfde slachtoffer wordt herhaaldelijk gepest.
Het gebeurt altijd bij dezelfde persoon
De pester(s) kiezen steeds dezelfde persoon als doelwit.
Het is bedoeld om iemand pijn te doen
Pesters willen dat de ander zich verdrietig, bang of slecht voelt.
Soms gebeurt het met woorden, soms met daden.
Er is een machtsverschil
De pester of groep pesters heeft meer macht (bijvoorbeeld doordat ze sterker zijn, populairder zijn of met meer zijn).
Het slachtoffer voelt zich machteloos en durft vaak niks terug te doen.
Het is een groepsgebeuren
Pesten gebeurt vaak in een groep.
Er zijn ook toeschouwers: mensen die kijken, maar niets doen.
Ook deze getuigen spelen een rol, of ze het nu goedkeuren of zwijgen.
Pesten is niet zomaar ruzie. Het is herhaald gedrag, met de bedoeling om iemand pijn te doen, waarbij er een machtsverschil is en vaak meer mensen betrokken zijn.
Pesten, zowel offline als online, kan ernstige gevolgen hebben:
Emotionele problemen: zoals verdriet, angst en eenzaamheid.
Fysieke klachten: zoals hoofdpijn, buikpijn of slaapproblemen.
Problemen op school: zoals concentratieproblemen of slechtere prestaties.
Sociale problemen: zoals het vermijden van vrienden of sociale situaties.
Het is belangrijk om te weten dat het niet jouw schuld is als je gepest wordt, en dat er hulp beschikbaar is.
Online pesten (ook wel cyberpesten genoemd) is wanneer iemand via het internet of de gsm expres anderen pijn doet, uitscheldt, uitlacht of buitensluit.
Het gebeurt niet in het echt (zoals op school), maar via schermen.
Pesters kunnen zich online verstoppen achter een profiel of een valse naam, waardoor ze dingen durven te zeggen of doen die ze in het echt misschien niet zouden durven.
Online pesten kan op veel plaatsen gebeuren. Bijvoorbeeld:
Via chatberichten of sms
(bijvoorbeeld op WhatsApp, Messenger, iMessage …)
Op sociale media
(zoals TikTok, Instagram, Snapchat, Facebook …)
In online spelletjes
(zoals Fortnite, Roblox, Minecraft … via de chat of stem)
In groepen of klasgroepen
(zoals klaschats, groepsgesprekken of schoolplatformen)
Op websites of blogs
(bijvoorbeeld in de reacties bij een filmpje of artikel)
Het kan altijd en overal gebeuren , zelfs als je thuis bent.
Pesters kunnen anoniem blijven.
Veel mensen kunnen het tegelijk zien of lezen.
De pesterijen kunnen lang online blijven staan (ook als je ze probeert te verwijderen).
Wees voorzichtig met wat je deelt online en met wie je het deelt.
Als je gepest wordt, zijn er stappen die je kunt nemen:
Praat erover: vertel het aan iemand die je vertrouwt, zoals een ouder, leerkracht of vriend.
Bewaar bewijzen: maak screenshots van vervelende berichten of foto's.
Blokkeer de pester: op sociale media of in chatapps.
Meld het: bij de beheerder van de website of app, of via een meldpunt zoals
Onthoud dat je niet alleen bent en dat er mensen zijn die je willen helpen
Bij online pesten heb je aan de ene kant diegene die pest en aan de andere kant diegene die gepest wordt, maar er is nog een derde partij betrokken: de omstaanders.
Zij hebben de keuze om wel of niet te reageren wanneer ze getuige zijn van een pestsituatie.Als je merkt dat iemand anders gepest wordt, kun je helpen:
Steun de persoon: laat weten dat je er voor hen bent.
Spreek je uit: zeg dat pesten niet oké is.
Meld het: aan een volwassene of via een meldpunt.
Negeer de pester: geef geen aandacht aan het pestgedrag.
Door in actie te komen, kun je het verschil maken en helpen om het pesten te stoppen. Degene die gepest wordt, voelt zich gesteund en degene die pest merkt dat zijn gedrag onaanvaardbaar is. Reageren op pesten kan pesten dus stoppen
VIDEO 03
To snitch or not to snitch
Snitchen of 'klikken' ligt vaak moeilijk. Toch is een probleem melden niet hetzelfde als klikken!
Bij klikken wil je iemand in de problemen brengen.
Bij melden wil je net iemand uit de problemen helpen.
Wanneer je pestgedrag meldt, kan je ook altijd benadrukken dat het niet bekend mag gemaakt worden dat jij de melding deed.
Ga naar iemand die je vertrouwt, zoals:
je ouder(s) of je voogd;
de (leerling)begeleider;
je (klas)leerkracht;
iemand van de leiding;
je trainer;
een andere volwassene uit je omgeving;
een vertrouwensleerling.
Omstaanders hebben de kracht om de negatieve impact van online pesten te verminderen en een positieve verandering teweeg te brengen.