Auteursrechten
Basisvaardigheden
Alles gratis ?
Op internet lijkt alles gratis: foto’s, filmpjes, teksten, muziek.
Toch is dat niet zo. Iemand heeft dit gemaakt en die persoon heeft er rechten op.
Mag je dit dan zomaar gebruiken voor je taken, presentaties of sociale media?
In deze les leer je:
welke rechten er bestaan,
hoe je correct gebruik maakt van online materiaal,
wat bronvermelding is,
hoe licenties werken.
Alles wat iemand maakt zoals een foto, een tekening, een liedje, een filmpje of een tekst, is beschermd.
Dat noemen we auteursrecht.
De maker beslist wat er met zijn werk gebeurt. Je mag dat werk dus niet zomaar kopiëren of doorsturen.
Wat gebeurt er als je toch kopieert zonder toestemming?
Dan pleeg je plagiaat of zelfs diefstal. Dat kan strafbaar zijn.
Pas 70 jaar na de dood van de maker vervalt het auteursrecht.
Door toestemming te vragen aan de maker.
Door te betalen voor een officiële versie (bv. muziek of stockfoto’s).
Door gebruik te maken van een korte quote (citaatrecht, zie verder).
Op sociale media verschijnen dagelijks miljoenen foto’s. Maar je mag niet zomaar foto’s van iemand anders publiceren.
Iedereen heeft het recht om zelf te beslissen of een foto of filmpje van hem of haar online komt.
Dat heet portretrecht. Ook al heb jij de foto zelf gemaakt, je moet altijd toestemming vragen aan de mensen die herkenbaar op de foto staan.
Soms mag je een klein stukje van iemands werk gebruiken, bijvoorbeeld een zin uit een boek of een andere soort tekst wilt gebruiken. Dit heet citaatrecht.
Dat mag dan alleen als je:
de naam van de maker vermeldt,
het gebruikt om iets uit te leggen of toe te lichten.
Je gebruikt slechts een klein stukje, niet het hele werk.
Als je iets van iemand anders gebruikt, zoals een foto, een tekst of een video, moet je erbij zetten waar het vandaan komt.
Dat heet een bronvermelding.
Zo toon je respect voor de maker en kunnen anderen jouw informatie controleren.
In schoolwerk gebeurt dit vaak onderaan de pagina of op het einde van je werk.
Klik op volgende om naar het volgende deel van de les te gaan.