Vorm
BS - ontvouwing
Embedded Files
Wat gaan we leren vandaag?
Je leert hoe vormen je helpen om voorwerpen te herkennen en te tekenen.
Je ontdekt welke kenmerken typisch zijn voor een vorm en hoe je een platte tekening omzet tot een 3D ontwerp .
Na deze les kan ik
uitleggen wat ontvouwing betekend.
De verschillende aanzichten van een ontvouwing herkennen.
Zelf een ontvouwing maken
kiezen waar de plakranden komen.
Waarom vormen belangrijk zijn
Je herkent voorwerpen omdat ze een vorm hebben.
De vorm vertelt veel over het voorwerp: waarvoor het dient, hoe je het gebruikt en hoe stevig het is.
Voorwerpen met dezelfde algemene naam kunnen toch heel verschillend zijn:
stoel → keukenstoel, barkruk, vouwstoel
fles → wijnfles, waterfles, ketchupfles
doos → pizzadoos, pralinedoos, medicijndoos
Deze verschillen noemen we vormkarakteristieken: herkenbare kenmerken die de vorm uniek maken.
Voorbeelden van vormkarakteristieken:
rond, hoekig, bol, hol
brede of smalle hals
dik of dun materiaal
glad of ruw oppervlak
transparant of ondoorzichtig
Vormkarakteristieken onderzoeken
Je ontdekt vormkarakteristieken door te kijken én te tasten.
Je gaat letten op:
delen: de buik, hals en bodem van een fles
inhoud: leeg, halfvol, gevuld
materiaal: glas, plastic, metaal, karton
licht en schaduw: hoe het voorwerp ruimtelijk wordt
sluiting: draaikurk, kroonkurk, klikdeksel, schroefdeksel
Voorbeeld:
Een soepkom heeft een brede opening (functie: lepelen) . Dat is een vormkarakteristiek.
Profiel en beeld
Het profiel is het zijaanzicht van een voorwerp of persoon.
Een profiel toont de belangrijkste lijnen. In het donker herken je iemand vaak aan het profiel.
Een tekening is altijd een beeld: jouw manier om te tonen wat jij ziet, weet en kiest.
Een foto toont maar één kant.
Een tekening kan wél meerdere kanten tonen.
Herken je deze pokemon aan zijn profiel?
Aanzichten: 3D uitleggen in 2D
Om een 3D voorwerp duidelijk uit te leggen, gebruiken we aanzichten.
Dat is een vaste manier van tekenen die wereldwijd gebruikt wordt in techniek, bouw, horeca-apparatuur, voeding en verpakking.
Je hebt drie hoofdtekeningen:
1. Vooraanzicht
Wat je ziet als je recht vóór het voorwerp staat.
Dit geeft meestal de meeste informatie.
2. Bovenaanzicht
Wat je ziet als je van boven kijkt.
Dit staat boven het vooraanzicht.
3. Zijaanzicht
Wat je ziet als je van de zijkant kijkt.
Dit staat naast het vooraanzicht.
Soms gebruik je ook een achteraanzicht wanneer dat nodig is.
Deze manier van tekenen heet een technische tekening.
Architecten gebruiken andere woorden:
opstand = vooraanzicht
grondplan / plattegrond = bovenaanzicht
Bij het ontwerpen van bijvoorbeeld een verpakking is deze kennis noodzakelijk
Ontvouwing: van 2D naar 3D
Een ontvouwing is een plat schema van een 3D voorwerp.
Je ziet alle vlakken netjes opengevouwen.
Voorbeeld uit voeding en verpakking
In de voedingssector worden bijna alle verpakkingen ontworpen via ontvouwingen:
pizzadozen
take-away bakjes
pralinedozen
medicijndozen
theedoosjes
speculaas- en koekjesverpakkingen
Als je zo’n doos voorzichtig openvouwt, zie je één grote platte vorm.
Dat is de ontvouwing.
De vorm die uit het karton wordt gesneden heet de stampvorm.
Het overblijvende deel heet stampafval.
Een ontvouwing moet:
zo weinig mogelijk plakwerk hebben
stevig zijn
goed sluiten
zuinig zijn in materiaalgebruik
duidelijk zijn voor de fabrikant
Daarom gebruikt men echte technische tekenregels.
Zonder ontvouwing kun je geen stevig en correct 3D model bouwen.
Stampafval
Waarom voorwerpen hun vorm krijgen
Voorwerpen krijgen hun vorm door drie factoren:
1. Functie
Waarvoor dient het?
Voorbeeld:
Een take-away soepbeker heeft een brede opening en een stevige rand zodat het deksel goed sluit.
2. Materiaal
Wat kun je ermee?
karton kun je vouwen, lijmen, stansen
plastic kun je in één vorm gieten
metaal kun je plooien of lassen
In de voedingssector is dit heel belangrijk, want het materiaal moet voedselveilig, sterk en praktisch zijn.
3. Gebruiker (consument)
De koper beslist uiteindelijk of een vorm werkt:
ligt een mes goed in de hand?
schenkt een karaf gemakkelijk?
stapelen de dozen mooi?
opdracht: 3D Papieren Huis
Voor jouw papieren huis moet je:
Vormkarakteristieken herkennen (rechthoekig raam, smalle deur, dikte van de muur).
Aanzichten tekenen: vooraanzicht, zijaanzicht, bovenaanzicht.
Maten correct opmeten (alle deuren 2 cm hoog in het model).
Een technische tekening maken.
Een ontvouwing maken van je gebouw.
Je ontvouwing vouwen tot een 3D model.
Stap voor stap:
Wat heb je nodig:
Tekenpapier (A4 of A3, afhankelijk van de grootte)
Potlood (HB of H)
Gum
Liniaal (minstens 30 cm)
Geodriehoek (voor rechte hoeken en maatlijnen)
Schaar
Lijm of dubbelzijdige tape
Kleurpotloden of stiften
Stappenplan
Het vooraanzicht tekenen
Wat is het?
Het vooraanzicht toont hoe het voorwerp eruitziet als je er recht voor staat.
Je tekent hoogte en breedte, geen diepte.
Zo begin je:
Teken de vorm die je van voren ziet.
Gebruik je liniaal voor rechte lijnen.
De deur in jouw model is altijd 2 cm hoog.
Let op de vormkarakteristieken: rond, hoekig, lang, breed, dikte, zichtbare details.
_francis.co
2. De andere aanzichten tekenen
Je hebt meerdere aanzichten nodig om een correcte ontvouwing te maken.
Je tekent altijd in deze volgorde:
Vooraanzicht
Zijaanzicht links
Zijaanzicht rechts (evengroot als links)
Achteraanzicht (evengroot als vooraanzicht)
Bovenaanzicht als deze er is.
Voeg plakranden toe op logische plaatsen.
Werkwijze:
teken je vooraanzicht in het midden van je blad.
Teken elk ander aanzicht apart.
Gebruik een lat.
Neem hoogtes en breedtes precies over.
Proefvouw maken
Knip de vorm uit.
Vouw alle lijnen.
Controleer:
sluiten de vlakken?
klopt de deurhoogte?
staan de vlakken correct tegenover elkaar?
zijn de plakstroken juist geplaatst?
Zelfcontrole-checklist
Gebruik deze lijst tijdens het werken:
Alle aanzichten getekend
Maten kloppen en zijn in dezelfde schaal
Deur is 2 cm hoog
Ontvouwing met alle vlakken
Plaksranden aanwezig
Eindmodel stevig en netjes
Google Sites
Report abuse