Wat gaan we leren vandaag? 

Vandaag leer je hoe diepteperspectief werkt.

Dat zie je vaak in landschapsfoto’s of schilderijen, maar het is ook belangrijk bij het tekenen van gezichten, gebouwen of objecten.

We gaan ontdekken hoe je diepte kunt tonen door met toonwaarden (licht en donker) te werken, en hoe je de aandacht van de kijker kunt sturen met compositie.

Na deze les kan ik

• uitleggen wat compositie betekent.

• tonen wat voor-, midden- en achtergrond zijn,

• met licht en donker een gevoel van diepte maken,

• kiezen waar ik wil dat de kijker eerst kijkt.

Diepte leren zien en tonen is niet alleen iets voor kunstenaars.

In het dagelijks leven gebruik je dit eigenlijk voortdurend:

• als je een kamer inricht en wil dat iets opvalt,

• als je een foto maakt en wil dat er iets op de voorgrond staat,

• of zelfs als je outfits kiest en nadenkt wat moet opvallen.

Friedrich was één van de eersten die de natuur zelf het hoofdonderwerp van zijn schilderijen maakte.
Geen achtergrond meer voor een verhaal of persoon, maar een emotioneel landschap dat iets zegt over het leven.

Zijn werk is vol symbolen: mist, licht, donkere bomen, ruïnes, en eenzame figuren die uitkijken over de verte.
Die figuren zie je vaak van achteren, dat heet de Rückenfigur. Ze helpen jou als kijker om als het ware mee te kijken en mee te voelen met het landschap.

Hij schilderde niet zomaar een mooi uitzicht, maar het gevoel van verwondering en nietigheid dat je kan hebben als je naar een groot, stil landschap kijkt.

Dat gevoel noemen we het sublieme , iets dat tegelijk indrukwekkend en een beetje beangstigend is, omdat het groter is dan jezelf.

Zo bracht Friedrich het landschap tot leven als iets persoonlijks en spiritueels.

Van Friedrich naar jouw werk: licht, donker en diepte

Friedrich gebruikte licht en donker om gevoelens te versterken en diepte te tonen.
Dingen op de voorgrond schilderde hij donkerder, en hoe verder iets weg was, hoe lichter en vager het werd.

Zo lijkt het alsof je echt in zijn schilderijen kunt stappen.

Deze manier van werken noemen we diepteperspectief.

Waarom is licht en donker belangrijk?

Als er geen verschil is tussen licht en donker, lijkt alles vlak en saai.

Door goed te kijken naar waar het licht vandaan komt, kan je tonen welke delen naar voren komen en welke naar achter verdwijnen.

Dat verschil noemen we toonwaarde.

Een schilderij bestaat vaak uit drie zones: 

1. Achtergrond : ver weg, meestal licht.

2. Middengrond : in het midden, met middentonen.

3. Voorgrond : dichtbij, meestal donker.

Hoe verder iets van je af staat, hoe lichter het lijkt. Wat dichterbij is, is donkerder.
Als je dat goed gebruikt, lijkt je schilderij diep en levendig, zelfs zonder kleur!

Waarom is dat zo?

Tussen jou en de verste berg zit veel lucht. Die lucht maakt dat kleuren lichter en blauwer lijken en vormen vager worden.
Dat noemen we ook wel atmosferisch perspectief.

Stap 02. Trek een horizonlijn.

Denk eraan: wat onder de horizon ligt, kun je vaak de bovenkant van zien.

Wat erboven ligt, zie je meestal van voren.

Stap 03. Begin met de lichtste tint

Teken drie eenvoudige bergen achter elkaar boven de horizon.

• De achterste berg is het lichtst en vaagst.

• De middelste is iets donkerder.

• De voorste berg is het donkerst.

Stap 04. Werk je compositie af.

Voeg eventueel een pad, rivier, rotsen, gras of een boom toe.

Denk ook na over wat jij belangrijk vind in het werk en probeer de kijker daar naar toe te leiden.
Dat zorgt ervoor dat de blik van de kijker precies terechtkomt waar jij dat wilt.